De Rekenkamer Tilburg heeft onderzoek gedaan naar het ondernemings- en vestigingsklimaat in de
gemeente Tilburg. Zowel de visie, het beleid alsook de waardering van het Tilburgse ondernemings- en
vestigingsklimaat door Tilburgse bedrijven, ondernemingsverenigingen en samenwerkingspartners van de gemeente zijn onderzocht.

De Rekenkamer concludeert het volgende: Ten eerste dat er geen helder (economisch) lange termijn profiel van Tilburg is. Ten tweede dat er geen integrale visie en integraal beleid op het ondernemings- en vestigingsklimaat is. De (conceptuele) visie die het college heeft is ook (nog) onvoldoende vertaald in het beleid en voorts is het beleid ook (nog) onvoldoende geland bij de gemeenteraad en bij Tilburgse bedrijven, ondernemingsverenigingen en samenwerkingspartners van de gemeente. Ten derde dat de informatievoorziening over het ondernemings- en vestigingsklimaat richting gemeenteraad onvoldoende is. Ten vierde dat Tilburgse bedrijven vaak de houding van de gemeente en specifiek de rol van accountmanagers waarderen, maar dat verbetering mogelijk is in het ‘out-of-the-box’ denken én
handelen en het bieden van ondersteuningsmogelijkheden aan Tilburgse bedrijven door de gemeente. Ten vijfde dat er een grote mate van ruimte gebrek is in Tilburg wat zorgt dat ondernemers en
organisaties buiten de gemeentegrenzen kijken voor vestigings- en/of doorgroeimogelijkheden. Ten zesde dat het behouden van talent (hoger en lager opgeleiden) nog onvoldoende gebeurt. Ten zevende dat een integraal overzicht van samenwerkingspartners van de gemeente nodig is, evenals
een betere verbinding tussen samenwerkingspartners. Ook de rol van Citymarketing als partner van de
gemeente vraagt in relatie tot ondernemers en organisaties meer aandacht. Ten achtste dat een betere samenwerking tussen Tilburgse ondernemers gewenst is, met name op het
vlak van het verbeteren van het innovatievermogen.

Aan de gemeenteraad van Tilburg doet de Rekenkamer de volgende aanbevelingen:

Ten eerste om het college de opdracht te geven om een helder (economisch) profiel van Tilburg op te stellen, deze door de gemeenteraad te laten vaststellen en hieraan langere tijd vast te houden. Denk daarbij na wat Tilburg’s unique selling point(s) is of zijn; wat kenmerkt Tilburg nu écht, wat maakt Tilburg aantrekkelijk voor ondernemers en organisaties? En er dient nagedacht te worden over wat de stip op de horizon voor de langere termijn is; waar wil de gemeente over pakweg 10 á 20 jaar staan met Tilburg? Ook zou de gemeente zich de vraag moeten stellen waar zij heen wil met de verschillende sectoren, specifiek de logistieke sector.

Ten tweede om het college de opdracht te geven om een integrale visie en integraal beleid ten aanzien
van het ondernemings- en vestigingsklimaat op te stellen en deze door de gemeenteraad te laten
vaststellen. Het verdient daarbij de aanbeveling om de visie van het college van B&W te laten vertalen
naar een concreet handelingsperspectief voor beleidsafdelingen en de uitvoering.

Ten derde om een keuze te maken in hoeverre belang wordt gehecht aan het creëren van ruimte voor
bedrijven. Vertrek van bedrijven wordt mede veroorzaakt door de grote mate van ruimte tekort in Tilburg. De gemeenteraad dient daarom een duidelijkere keuze te maken. Wil je als gemeente meer inzetten op het aantrekken en behouden van ondernemers en organisaties dan dient er ook voldoende ruimte gevonden of gecreëerd te worden. Wil – of kun – je als gemeente geen ruimte vrijmaken dan blijven de moeilijkere omstandigheden voor het kunnen vestigen en doorgroeien van ondernemers en organisaties (zoals dit nu geldt) in Tilburg bestaan.

Aan het college van B&W doet de Rekenkamer Tilburg eveneens een aantal aanbevelingen:

Ten vierde om het (economisch) profiel, de integrale visie en daaruit het afgeleide handelingsperspectief voor beleidsafdelingen en de uitvoering, zodra vastgesteld, te communiceren richting Tilburgse bedrijven, ondernemingsverenigingen en samenwerkingspartners van de gemeente zodat ook voor hen herkenbaar is waar de gemeente op inzet.

Ten vijfde om te zorgen voor een betere informatievoorziening over het ondernemings- en
vestigingsklimaat aan de gemeenteraad.

Ten zesde om de open houding richting Tilburgse bedrijven en de rol van accountmanagers van de
gemeente vast te houden en te verbeteren in het out-of-the-box denken én handelen en het bieden van
ondersteuningsmogelijkheden aan ondernemers en organisaties.

Ten zevende om een integraal overzicht van samenwerkingspartners van de gemeente op te stellen
waarbij ingegaan wordt op hoe het speelveld van samenwerkingspartners eruit ziet, wie welke rol heeft
en hoe partners en de gemeente verbonden zijn. Ook om een betere verbinding tussen
samenwerkingspartners te creëren. En er dient meer aandacht gegeven te worden aan Citymarketing in
relatie tot het bereiken van Tilburgse bedrijven.

Ten achtste om meer in te zetten op het behoud van talent in Tilburg door een betere samenwerking te
initiëren tussen de gemeente, kennis- en onderwijsinstellingen in Tilburg en Tilburgse bedrijven.

De presentatie voor de gemeenteraad vindt plaats op 25 augustus tussen 14.00 – 15.00 uur. U kunt de presentatie live volgen of terug luisteren via: Bijeenkomst/1278171 Gemeente Tilburg

Een onderzoek naar financiële overschrijdingen bij projecten 

“We staan met regelmaat met de rug tegen de muur” Raadsleden gemeente Tilburg 

Bij de gemeente Tilburg wordt bij projecten met regelmaat extra krediet gevraagd bovenop het oorspronkelijk door de gemeenteraad goedgekeurde krediet. De Rekenkamer Tilburg onderzocht hoe financiële overschrijdingen bij projecten ontstaan, of de gemeenteraad tijdig is geïnformeerd en hoe financiële overschrijdingen voorkomen kunnen worden. De Rekenkamer Tilburg heeft daarop financiële overschrijdingen bij een aantal projecten [1] geanalyseerd.

Enkele opvallende bevindingen; het ontbreekt aan een eenduidige definitie van het begrip ‘overschrijding’ en overschrijdingen van oorspronkelijke kredieten kunnen diverse oorzaken hebben:

• De verwachte kosten van een project zijn bepaald op basis van een onvolledige inschatting van de werkzaamheden en/of materialen.
• Er worden zaken over het hoofd gezien, zoals noodzakelijke grondwerkzaamheden of problemen bij de sloop van bestaande bebouwing.
• Er worden (ook door de gemeenteraad!) nieuwe wensen en eisen toegevoegd nadat het project al is gestart.
• Kostenstijgingen als gevolg van niet beïnvloedbare factoren zoals een onverwachte prijsstijging van materialen, of aan faillissementen van aannemers.

De Rekenkamer Tilburg concludeert dat de informatievoorziening aan de gemeenteraad over de financiële risico’s tijdens de uitvoeringsfase van de beschouwde projecten, in onvoldoende mate adequaat is geweest. Er zijn kredieten goedgekeurd zonder dat de gemeenteraad goed geïnformeerd was over de risico’s tijdens de uitvoering en de dekking van de kosten (met name langjarige kosten die een substantiële last op de begroting vormen).

De Rekenkamer Tilburg doet aanbevelingen om financiële overschrijdingen bij projecten zoveel mogelijk te voorkomen:

• In de startfase dient de gemeenteraad aan de voorkant een goed inzicht te krijgen in het gehele project inclusief de afwegingen met betrekking tot voorbereidingstijd en startmoment.
• Werk het project zoveel mogelijk uit voor de start. De scope moet helder zijn met een volledige planning.
• Voorkom dat tijdens de uitvoering van het project de ambities verruimd worden. In geval van samenwerking met een private partij betekent dit contractaanpassing waar de gemeenteraad goedkeuring aan moet geven.
• De gemeenteraad dient bij ieder project een zo volledig mogelijke doorrekening te ontvangen of, als dat niet mogelijk is, dient er een grotere reserve boven het uitvoeringskrediet ingebouwd te worden waarmee tegenvallers kunnen worden gecompenseerd.
• Ga pas over tot de kredietaanvraag na het afsluiten van de ontwerpfase. Dit kan zichzelf later terugverdienen als minder extra kredietbijstellingen noodzakelijk zijn.
• Substantiële meerjarige financiële consequenties moeten bij projecten duidelijk en volledig gepresenteerd worden, tezamen met het raadsvoorstel voor het uitvoeringskrediet.

[1] Burgemeester Stekelenburgplein, Brug Den Ophef, Buurthuis Jeruzalem, Busstation, LocHal, Fietsenstalling Heuvel, Fietstunnel Stappegoor en Kernwinkelgebied.